“ÔNG ĐỠ” MÁT TAY

Khoảng năm 1991, khi phong trào nuôi tôm sú “bén rễ” với vùng đất quanh năm chỉ có một vụ lúa mùa như xã Tân Thạnh (An Minh), ông Nguyễn Văn Hiếu, 49 tuổi, ngụ ấp Thạnh Thuận, xã Tân Thạnh bắt đầu ấp ủ ý tưởng sản xuất tôm giống chất lượng hơn, để nông dân không còn lệ thuộc nguồn tôm giống từ miền Trung giá cao, lại dễ hao hụt do bị tranh nước, quá trình vận chuyển xa. “Lúc đó tôi ra tận cửa biển Rạch Gốc (Cà Mau) nhờ các ghe đánh bắt để dành những con tôm cái đã ôm trứng rồi đưa về. Tôm sú mẹ nặng 300 gram/con, giá 3 triệu đồng/con”, ông Hiếu nhớ lại. Nhưng để có được tôm giống chất lượng, gian nan buổi đầu không hề ít. Vợ chồng ông phải luân phiên thức canh bởi tôm chỉ đẻ từ 21 giờ đêm trước đến 3 giờ sáng hôm sau. “Phải canh để xem tôm có quậy ổ hay chưa, hoặc tôm đẻ xong nếu không kịp thời đem qua bồn khác cho tôm ăn và hồi phục sức khỏe, tôm mẹ đói có thể sẽ ăn lại trứng”, ông Hiếu nói. Nguồn nước biển thuê chở về không đảm bảo nồng độ mặn, khiến tôm mẹ không sinh sản hoặc trứng không nở, thấy vậy ông đầu tư ghe lớn tự ra vàm Xẻo Nhàu chở nước biển có độ mặn 32‰ về lắng lọc, diệt sạch trứng cá tạp, vi sinh có hại rồi mới cấp vào các bồn cho tôm sống và sinh sản. Mỗi con tôm sú mẹ đẻ được 1,5 triệu con giống.

Ảnh: Ông Hoàng Minh Diệu, ngụ ấp Vĩnh Thạnh, xã Phong Đông (Vĩnh Thuận) kiểm tra chất lượng tôm giống tại trang trại.

Thành công cho tôm sú sinh sản đã cho ông Hiếu nhiều kinh nghiệm để thử cho tôm càng xanh sinh sản. Khác với tôm sú, tôm càng xanh chỉ thích hợp ở độ mặn 13‰ và chỉ sinh sản từ tháng 3-8 hàng năm, cho ông Hiếu sản lượng hơn 3 triệu con giống/năm. Ông Hiếu bộc bạch: “Nếu mấy năm đầu thất bại mà bỏ cuộc thì đến giờ người dân địa phương vẫn phụ thuộc vào nguồn giống ở miền Trung, lúc khan hiếm còn mua nhầm tôm giống trôi nổi không chất lượng. Lúc đó tôi chỉ nghĩ đơn giản, bằng mọi giá phải cố gắng làm lại, nếu mình không vượt qua thất bại thì bà con biết bao giờ mới khá lên được”.

Với những hộ nghèo, khó khăn, ông Hiếu bán con giống trả chậm không tính lãi. Con giống sản xuất có chất lượng tốt nên uy tín của Cơ sở giống Trung Hiếu ngày càng lan xa. 25 năm gắn bó với nghề sản xuất tôm giống, hiện ông Hiếu sở hữu 5 nhóm trại, với sản lượng hơn 100 triệu con tôm post/năm, thu về hàng tỷ đồng, sau khi trừ chi phí lãi gần nửa tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho gần chục lao động địa phương.

LÃI 3 TỶ ĐỒNG TỪ TÔM GIỐNG

Dù chỉ tự học, không có bất kỳ trợ giúp chuyên môn nào, nhưng ông Hoàng Minh Diệu, 62 tuổi, ngụ ấp Vĩnh Thạnh, xã Phong Đông (Vĩnh Thuận) đã nghiên cứu, cho tôm sú sinh sản thành công. Tôm sú giống được ông đặt hàng từ các ghe đánh bắt ở vùng biển sâu tại Cà Mau. Theo ông Diệu, cho tôm sú biển đẻ rất dễ, chỉ có điểm khó là làm sao để chúng đẻ đồng loạt. Để xử lý, ông cho tôm ăn đầy đủ, khi con cái có hàm lượng trứng như nhau thì kích thích tôm đẻ cùng thời điểm. Chỉ cho tôm đẻ 4 lứa là ông thả tôm trở lại với biển, vì “tôm già đẻ kém, không bằng tôm non”.

Theo ông Diệu, việc thuần hóa, nuôi vỗ tôm bố mẹ là giai đoạn rất quan trọng, việc quản lý nhiệt độ, độ mặn và sử dụng dinh dưỡng hợp lý được coi là yếu tố then chốt nhằm đạt chất lượng giống đồng đều, ổn định. Đến nay, ông Diệu đã có 14 năm nhân giống tôm sú. “Kinh doanh lợi nhuận là tiêu chí hàng đầu nhưng nếu không may gặp mẻ tôm yếu tôi thà đổ bỏ chứ quyết không bán để bà con khỏi thua lỗ. Tôi thà lỗ vài triệu đồng chứ không để mất lòng tin ở khách hàng”, ông Diệu nói.

Quê ở tỉnh Hải Dương, từng đi bộ đội và tham gia bảo vệ biên giới Tây Nam, ngày trở về, ông Diệu chỉ có đôi tay trắng khi cưới vợ và về Vĩnh Thuận lập nghiệp. Không lùi bước trước khó khăn, ông Diệu làm thuê, nuôi gà, nuôi heo, có dư thì mua thêm đất rẫy để nuôi đàn con 5 đứa ăn học. Năm 2004, phong trào nuôi tôm rộ lên cũng là lúc ông Diệu chở nước mặn về nhà bắt tay nhân giống tôm sú. Chưa nắm vững quy trình kỹ thuật nên một thời gian dài tôm hao hụt, thua lỗ hàng tỷ đồng. Thương cha ước vọng chưa toại nguyện, 2 con trai của ông Diệu quyết theo học đại học chuyên ngành thủy sản rồi trở về quê hương đỡ đần cha trong nghề nhân giống tôm sú. Từ năm 2012 đến nay, trang trại tôm giống Hoàng Diệu như mang một sức sống mới, hoạt động ổn định và ăn nên làm ra từ đó. Với 1 trang trại chuyên sản xuất tôm sú giống và 4 chi nhánh do các con phụ trách, hiện mỗi năm ông Diệu thu lợi nhuận hơn 3 tỷ đồng.

Ảnh: Ông Hoàng Minh Diệu (bìa trái), ngụ ấp Vĩnh Thạnh, xã Phong Đông (Vĩnh Thuận) đang tư vấn cho khách hàng cách bổ sung thức ăn cho tôm sú giai đoạn mới thả.