Vai trò của cộng đồng trong các hoạt động xã hội ngày càng trở nên rõ nét, đặc biệt là trong các hoạt động bảo vệ môi trường. Nhằm phát huy tối đa vai trò này, nhận thức của cộng đồng về vấn đề bảo vệ môi trường phải được nâng cao thông qua việc cung cấp thông tin và cùng tham gia trong các sự kiện, hoạt động xã hội. Chính sách 3T (viết tắt của: Tiết giảm, Tái sử dụng và Tái chế chất thải) nhằm tăng hiệu suất sử dụng tài nguyên và hạn chế chất thải vào môi trường. Đây là xu hướng quản lý chất thải của thế giới và thủ đô Hà Nội đang bước đầu tiếp cận. Ngày hội Tái chế chất thải được tổ chức để ‘cộng đồng hóa’ và nâng cao nhận thức về khái niệm 3T.
Ngày 17/12/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 2149/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó nêu rõ quan điểm: “Quản lý chất thải rắn phải được thực hiện theo phương thức tổng hợp nhằm phòng ngừa, giảm thiểu phát sinh chất thải tại nguồn là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu, tăng cường tái sử dụng, tái chế để giảm khối lượng chất thải phải chôn lấp”. Chiến lược cũng nêu mục tiêu cụ thể là: Đến năm 2015, 60% chất thải sinh hoạt đô thị được tái sử dụng, tái chế; con số này là 85% vào năm 2020 và là 90% vào năm 2050.
Để đạt được các mục tiêu nêu trên, ý thức cũng như hành vi của người dân và sự tham gia của các doanh nghiệp đóng vai trò quyết định. Quyết định 50/2013/QĐ-TTg có hiệu lực từ ngày 25 tháng 09 năm 2013 đã quy định trách nhiệm của doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu trong việc thu hồi và xử lý sản phẩm thải bỏ.
Tại ngày hội tái chế chất thải được tổ chức lần này, những gian hàng giới thiệu các sản phẩm tái chế từ vỏ hộp sữa và sản phẩm thân thiện môi trường do các nhóm tái chế, nghệ nhân, các bạn học sinh, sinh viên... thực hiện thu hút được rất đông người quan tâm đến tìm hiểu. Khách tham quan được hướng dẫn làm đồ tái chế như: Làm thiệp, làm chậu cây, đồ chơi tái chế… Tại đây, khách tham quan còn được thu đổi đồ cũ lấy sản phẩm tái chế thân thiện với môi trường như: Cây xanh, sữa, thiệp tái chế và tham gia phát động dự án thu gom vỏ hộp sữa tại các trường tiểu học; hướng dẫn phân loại rác thải qua các trò chơi, cách bảo quản vỏ hộp sữa sau khi sử dụng để tái chế…
Ngày hội tái chế chất thải năm 2015 được tổ chức nhằm hướng đến mục tiêu góp phần nâng cao nhận thức cho cộng đồng về việc phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế để tiết kiệm tài nguyên, giảm khối lượng rác thải phải xử lý và chôn lấp… tạo phong trào tham gia bảo vệ môi trường. Với số lượng người đến ngày hội tái chế mỗi lần thêm đông càng cho thấy ý nghĩa thiết thực của ngày hội này.
Không chỉ góp phần đẩy mạnh phong trào tiết kiệm trong cộng đồng, tận dụng triệt để những vật phẩm hữu ích, ngày hội tái chế còn có ý nghĩa phát huy tinh thần vì một cộng đồng phát triển bền vững, tạo thói quen sống tiêu dùng xanh cho lứa tuổi các em học sinh ngay từ khi còn nhỏ, nâng cao nhận thức của cả cộng đồng.
Một hoạt động bên lề của ngày hội tái chế lần này được đánh giá nổi bật hơn cả là cuộc thi sáng tác ảnh về môi trường. Góp một bức ảnh đó chính là một bằng chứng, một hành động vì môi trường Việt Nam. Được phát động trong hơn 02 tháng, kể từ ngày 08 tháng 12 năm 2014 đến ngày 08 tháng 02 năm 2015, cuộc thi đã nhận được sự quan tâm, hưởng ứng và tham gia tích cực của các nghệ sỹ nhiếp ảnh chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp trên cả nước.
Đã có hơn 1.000 tác phẩm của 108 tác giả, họ đều là các nghệ sỹ nhiếp ảnh chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp trên cả nước được gửi về dự thi. Trải qua hai vòng chấm sơ khảo và chung khảo, Ban Giám khảo Cuộc thi đã lựa chọn ra được 97 tác phẩm tiêu biểu để trưng bày tại triển lãm. Có 19 tác phẩm xuất sắc nhất đã được lựa chọn trao giải gồm: 01 giải Nhất, 03 giải Nhì, 05 giải Ba và 10 giải Khuyến khích.
Có thể nói đây là một chuỗi các hoạt động tổng thể nhằm nâng cao nhận thức cho cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường năm 2015 mà Trung tâm Truyền thông- Tổng cục môi trường triển khai mục tiêu dài hạn trong suốt thời gian tới. Việc ngày càng có nhiều người tham gia những ngày hội như thế này có ý nghĩa rất lớn trong việc thu hút sự chú ý của cộng đồng tới tham quan, thông qua đó nhằm mục đích tuyên truyền được tinh thần tiết kiệm trong người dân.
Mạnh Trường
